Jesteśmy partnerem Żywiec Zdrój

Fundacja Górom od 2023 roku jest operatorem programu Kwietne Łąki, który od 10 lat realizowany jest przez firmę Żywiec Zdrój.

Projekt „Kwietne Łąki”

Łąki i pastwiska to tzw. użytki zielone, które stanowią źródło paszy dla zwierząt gospodarskich. Jednak korzyści jakie czerpiemy z ich obecności w krajobrazie rolniczym jest dużo więcej.

Nasze Cele

Celem realizowanego projektu „Kwietne Łąki” jest czynna ochrona zasobów wodnych.

Jak dołączyć do projektu?

Przystąpić do programu może każdy mieszkaniec posiadający grunty w projektowych gminach, podpisując „Porozumienie o współpracy”.

Jak powstały łąki i czemu one służą?

Nie było nas, był las, nie będzie nas, będzie las! Oznacza to, że większość terenów nieleśnych, w tym łąki i pastwiska, to wynik gospodarki człowieka. Istnienie wielu bogatych w gatunki zbiorowisk roślinnych stało się możliwe dzięki koszeniu dla pozyskiwania siana oraz regularnemu wypasowi owiec, kóz i bydła. Ta myśl trafnie oddaje naszą wiedzę o otaczającym nas środowisku – w strefie klimatycznej, którą zamieszkujemy, naturalną formacją roślinną jest las, natomiast ekosystemy nieleśne pierwotnie występowały jedynie tam, gdzie drzewa nie miały szansy na rozwój, np. na mokradłach, gdzie poziom wód gruntowych jest zbyt wysoki, na skalnych rumowiskach, bądź tam, gdzie drzewa zostały zniszczone w wyniku wichury czy pożaru.

Użytkowanie, czyli koszenie i wypas, oraz czynniki środowiskowe, takie jak rodzaj podłoża, nachylenie zbocza czy uwilgotnienie, sprawiają, że zbiorowiska łąk i muraw są niezwykle różnorodne. Określa się je jako zbiorowiska półnaturalne, ponieważ aby istnieć, wymagają stałej ingerencji człowieka, a jednocześnie kombinacje roślin, które je tworzą, kształtują się w sposób naturalny, dostosowując się do istniejących warunków.

Z punktu widzenia rolnictwa łąki i pastwiska to tzw. użytki zielone, które stanowią źródło paszy dla zwierząt gospodarskich. Jednak korzyści jakie czerpiemy z ich obecności w krajobrazie rolniczym jest dużo więcej. Łąki i pastwiska wpływają bowiem na:

Kształtowanie mikroklimatu – zwiększają wilgotność powietrza, łagodzą wahania temperatury gleby i powietrza, mają istotny wpływ na ilość i rozkład opadów atmosferycznych, przyczyniają się do powstawania rosy i mgieł;

Kształtowanie makroklimatu – pochodzący z dwutlenku węgla a wbudowany w tkanki roślin węgiel, po obumarciu traw i ziół jest w dużej mierze gromadzony wraz z roślinnymi szczątkami w glebie;

Kształtowanie bilansu wodnego – zwiększają retencję wody, magazynując wodę deszczową w glebie i łagodząc skutki suszy;

Ochronę gleb przed erozją wodną i wietrzną – zwarta ruń roślin łąkowych łagodzi uderzenia deszczu czy wiatru, a system korzeniowy traw doskonale wiąże cząsteczki gleby, dzięki czemu nie są one wypłukiwane ani wywiewane, jak ma to miejsce na gruntach ornych.

Projekt „Kwietne Łąki”

Celem realizowanego projektu „Kwietne Łąki” jest czynna ochrona zasobów wodnych, polegająca na wykaszaniu gruntów zlokalizowanych w bliskim otoczeniu ujęć wodnych i zbieraniu powstałej wskutek tych działań zielonej biomasy. Ponadto prowadzona jest stała kontrola obszarów objętych projektem pod kątem całkowitego zaprzestania wykonywania na ich terenie prac rolniczych, hodowlanych i budowlanych.

Początkowo program realizowany był we współpracy z Parkami Krajobrazowymi, a ostatnie 6 lat we współpracy z Fundacją UNEP/GRID, stacjonującą w Warszawie. Od 2023 roku współpracę przy projekcie objęła Fundacja Górom – Organizacja, która działa lokalnie i jest rozpoznawalna wśród lokalnych społeczności. Ochrona przyrody i zasobów naturalnych są wpisane w działania Fundacji, dlatego podjęła się realizacji zabiegów w ramach czynnej ochrony zasobów wodnych, jak również dokumentowania, jak koszenie łąk i pastwisk pozytywnie wpływa na poprawę próchnicy w górnym profilu glebowym. Ponadto Fundacja – prowadząc także owczarnię – skoszoną zieloną biomasę będzie mogła wykorzystać do skarmiania owiec.

Na ten moment programem objęte są: 754 działki (60ha). Projekt realizowany jest w Beskidzie Żywieckim w gminach: Jeleśnia, Radziechowy – Wieprz i Węgierska Górka.

Od stycznia 2023 roku Fundacja Górom jest partnerem projektu „Kwietne Łąki” realizowanego od 12 lat przez firmę Żywiec Zdrój. Dzięki tej współpracy udało się objąć programem aż 63ha terenów Żywiecczyzny i podpisać 108 Porozumień z użytkownikami gruntów w  Beskidzie Żywieckim. Ponadto, dla potwierdzenia zasadności i skuteczności realizowanych działań w ramach programu, przyjęto dodatkowy nowy KPI – monitoring próchnicy w górnym profilu glebowym oraz analiza jej wpływu na retencję. Pierwsze badania jakości gleb, przeprowadzone przez badawczą Stację Chemiczno – Rolniczą w Gliwicach są niezwykle obiecujące i pokazują ogromny potencjał retencyjny i sekwestracyjny tych terenów.

Operatorem projektu

„Kwietne Łąki” jest 

Fundacja Górom

Nasze Cele

Czynna ochrona siedlisk przyrodniczych i zasobów wodnych na wybranych terenach powiatu żywieckiego.

Zaangażowanie jak największej liczby mieszkańców w program, ponieważ nie ma bardziej efektywnej formy edukacji ekologicznej jak osobisty udział.

Kompensata za pracę włożoną w utrzymanie łąk, która skutecznie zachęcała nowych uczestników i zwiększała zasięg projektu.

Ścinanie trawy w określonych miesiącach na obszarach nieleśnych, co pomaga znacznie ograniczyć rozmnażanie się niepożądanych gatunków i stworzyć optymalne warunki powrotu gatunków rodzimych.

Jak dołączyć do projektu?

Przystąpić do programu może każdy mieszkaniec posiadający grunty w powyższych gminach, podpisując „Porozumienie o współpracy” na z góry przyjęty okres. W czasie jego trwania Beneficjent otrzymuje rekompensatę pieniężną za obszar objęty projektem i jest zobligowany do zaprzestania realizacji w jego ramach poniższych aktywności:

  • rolnicze wykorzystanie ścieków,
  • stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin, 
  • stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin,
  • wykonywanie zbiorników wód powierzchniowych,
  • lokalizowanie składowisk odpadów,
  • grzebanie zwłok zwierzęcych,
  • urządzanie pryzm kiszonkowych,
  • lokalizowanie hodowli zwierząt i wypasanie zwierząt gospodarskich.

Katarzyna Czarnota

koordynatorka w terenie

mail: kasia@gorom.pl
telefon: 604187548

Projekt „Kwietne Łąki” a Strategia Zrównoważonego Rozwoju

Firma Żywiec Zdrój, od początku swojego istnienia, z ogromną troską i uwagą podchodzi do zagadnień przedstawionych w strategii zrównoważonego rozwoju stawiając sobie ambitne cele w horyzoncie Agendy 2030. Środowisko naturalne, społeczeństwo oraz ład korporacyjny to aspekty, na które firma zwraca szczególną uwagę.

Wspomniana Strategia ESG opiera się na 17 kompleksowo ze sobą powiązanych filarach, a realizowany projekt “Kwietne Łąki” dokładnie wpisuje się w 5 z nich:

  • SDG 6 – Clean Water and Sanitation
  • SDG 12 – Responsible Comsumption and Production
  • SDG 13 – Climate Action
  • SDG 15 – Life on Land
  • SDG 17 – Partnerships